اثربخشی آموزش تاب آوری بر  سلامت روانی بانوان

 

 

 

اثربخشی آموزش تاب آوری بر  سلامت روانی بانوان

 

 

 

انجام پایان نامه علوم تربیتی

 

 

مقدمه

اثربخشی آموزش تاب آوری بر  سلامت روانی بانوان

 

 

یکی از مراحل مهم و حساس در زندگی زنان، دوران بارداری آنان می باشد و اگرچه برای اکثر آنان یک دوره‏ی مسرت‏بخش به شمار می‏رود، اما اغلب یک دوره‏ی پراسترس همراه با تغییراتی در وضعیت جسمانی و روانی زنان به حساب می‏آید.

 

استرس در شرایط بارداری و زایمان می‏تواند با نتایج ضعیف حاملگی و عواقب ناگواری از جمله سقط جنین، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد کودک، مهار سیستم ایمنی و در نتیجه افزایش عفونت‏های اپیزیوتومی و عفونت‏های نوزادی و نیز درجاتی از اختلالات روانی پس از زایمان همراه باشد .

 

 

زنانی که در طول بارداري اضطراب و استرس‏های مختلفی را تجربه کنند؛ بعد از زایمان در معرض خطر عدم تعادل هیجانی قرار می‏گیرند که می‏تواند بر ارتباط آن‏ها با نوزادشان اثر منفی بگذارد.

سلامت روانی کودکان آنان را نیز در دوران‏هاي تکاملی بعدي متاثر نماید تا آنجا که این کودکان را با مشکلات سلامت روانی در بزرگسالی مواجه خواهد نمود که این امر تأثیر عمیق مقوله سلامت روان را بر کل زندگی زنان باردار نشان می‏دهد .

 

 

 

 

 

براساس نظر سازمان بهداشت جهانی سلامت روانی عبارت است از قابلیت فرد در برقراری ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، توانایی در تغییر و اصلاح محیط اجتماعی خویش و حل مناسب و منطقی تعارض های هیجانی و تمایلات شخصی خود .

 

شواهد پژوهشی نیز نشان می‏دهد که بارداري علاوه بر ایجاد تغییرات قابل ملاحظه در وضعیت سلامت جسمی، وضعیت و سلامت روانی زنان را نیز تحت تأثیر قرار داده و می‏تواند باعث کاهش عملکرد اجتماعی و سرزنده بودن آن‏ها نیز گردد .

 

همچنین مطالعات نشان داده‏اند که سلامت روانی زنان باردار در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

 

به عنوان مثال؛ لشکری‏زاده (1394) و زاهدی و دریس (1393) در طی مطالعه‏ای نشان دادند که سلامت روانی زنان باردار نسبت به زنان عادی در سطح قابل قبولی قرار ندارد. همچنین زافرنچی‏زاده، محمدی و سهرابی (2013) نیز در مطالعه‏ی خود ابزار داشتند که سلامت روانی زنان باردار نسبت به دیگران زنان عادی کمتر می‏باشد.

در همین رابطه، با توجه به حالات هیجانی و روانی مادران باردار، تقویت سازه های مرتبط با سلامت روانی با توجه به فرهنگ آنها احساس می شود.

یکی از سازه‏های اثر گذار بر حالات روانی مادران، صبر و استقامت می باشد. در واقع  این صبر است که از افراد در مقابل عاطفه منفی محافظت می کند و عاطفه مثبت را افزایش می دهد. همچنین صبر با رضایت از زندگی، امیدواری و عزت نفس همبستگی مثبت معنادار دارد .

صبر فضیلتی اخلاقی است و به استقامت، شکیبایی، خویشتنداری، رضایت و متعالی شدن فرد در موقعیت هایی اشاره دارد که برای او دشوار و ناخوشایند است .

در این تعریف، صبر فرآیند فعالانه ای است که موجب می شود فرد در مواجهه با موقعیت های دشوار و گاه غیرقابل تغییر، ناله و شکایت نکرده و بردباری ورزد، همچنین در انجام امور و فعالیت ها پایداری و ثبات داشته و در مقابل خواسته ها و امیال درونی خویشتنداری نماید و سختی ها و ناملایمات را وسیله ای برای رسیدن به تعالی قرار دهد.

 

 

در واقع، صبر يکي از آموزه هاي مهم ديني و از راهبردهاي مقابله اي مذهبي در برابر فشار رواني است. اين مسأله که رفتارهاي مذهبي و نگرش ديني در کاهش اضطراب و افسردگي و افزايش شادکامي و امیدواری مؤثرند از سال ها پيش توسط محققين زيادي مورد بررسي قرار گرفته است .

 

 

 

انجام پایان نامه مدیریت آموزشی

 

 

در این خصوص، براساس مطالعات انجام یافته، درشرایط استرس زا (مانند دوران بارداری) که سلامت روان شناختی فرد در معرض تهدید می باشد، میزان تاب آوری افراد می تواند، یاری کننده باشد.

 

در واقع، تاب آوري عاملی است که به افراد در مواجه و سازگاري با شرایط سخت و استرس زاي زندگی کمک می کند و آنها را در برابر اختلالات روانی و مشکلات زندگی محافظت می کند. افراد تاب آور، سازگاري فردي بالایی با عوامل استرس‏زاي محیطی در زندگیشان دارند .

 

نظريه‏هاي قبلي در مورد تاب‏آوري بر ويژگي‏هاي مرتبط باپيامدهاي مثبت در رويارويي با مصائب و ناملايمات زندگي تأكيد داشته اند و عوامل حفاظتي بيروني مثل مدارس كارآمد و رابطه با بزرگسالان حمايتگر را به عنوان عوامل ارتقاء دهنده‏ی تاب‏آوري مؤثر دانسته‏اند.

در حالي كه نظريه ‏هاي فعلي تاب آوري را موضوعي چندبعدي متشكل از متغيرهاي سرشتي مانند مزاج و شخصيت همراه با مهارت هاي خاص مثل حل مسأله مي‏دانند كه به افراد اجازه مي‏دهد به خوبي با وقايع تنش‏زاي زندگي مقابله كنند .

 

در این راستا، مطالعات مختلف بر نقش آموزش تاب آوری در بهبود شرایط روانی افراد تاکید داشته اند .

 

 

همچنین در پژوهشی حسینی و میرزازاده (1395) تحت عنوان «اثربخشی آموزش تاب آوری بر راهبردهای تنظیم هیجان و رضایت از زندگی زنان» به این نتیجه دست یافتند که آموزش تاب آوری بر میزان تنظیم شناختی مثبت و منفی هیجان تأثیر قابل ملاحظه ای دارد.

به طور کلی، بارداری از مهمترین و حساس‏ترین دوران زندگی یک زن به شمار می‌رود و آسایش روحی و روانی مادر، حافظ سلامت وی و جنین او است

، و توجه نداشتن به شرایط روحی و وضعیت روانی مادر باردار می‏تواند با عواقب وخیمی همراه باشد.

همچنین شیوع بالاي مشکلات سلامت روانی دوران بارداري در مطالعات ایرانی، ضرورت بررسی‏هاي بیشتر و مداخلات اصولی را با توجه به عوامل مرتبط با آن را در این دوران طلب می‏کند .

همچنين با قبول اين نكته كه درك افراد از كيفيت زندگي و بهزیستی روانشناختی از باورها و فرهنگ هاي آنان متأثر است، ضرورت تحقيق در اين زمينه بسيار حساس مي شود و به خصوص به دليل نقش شرايط جسمي و روحي مادران باردار در سلامت و آينده فرزند اين اهميت روز افزون مي گردد.

لذا اين پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش تاب آوری بر میزان صبر و سلامت روانی بانوان در دوران بارداری صورت گرفت.

 

 

 

مواد و روش

 

 

روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بانوان باردار شهر تهران در سال 98، که حداقل 3 ماه از بارداری آنها گذشته بود. می‌باشد.

بدین منظور، با توجه به اینکه در تحقیقات آزمایش حداقل تعداد هر گروه 15 نفر کافی است، برای هر زیرگروه 15 نفر در نظر گرفته شد بطوری که از بین مادران باردار 30 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل بصورت تصادفی جایگزین شدند.

ابزار پژوهش شامل مقیاس صبر و سلامت روانی بود؛

 

مقیاس صبر: این مقیاس توسط خرمائی، فرهانی و سلطانی (1393) با استناد به مولفه‏های قرآنی صبر طرحی شده است.

این مقیاس دارای 25 گویه می‏باشد و روش نمره‏گذاری آن به صورت لیکرتی (کاملا درست، درست، بین درست و نادرست، نادرست و کاملاً درست) می‏باشد و دارای 5 زیر مقیاس متعالی شدن، شکیبایی، رضایت، استقامت و درنگ می باشد.

 

ضرایب آلفای کرونباخ این مقیاس در پژوهش خرمائی و همکاران (1393) از 64/0 تا 84/0 محاسبه شده و ضریب آلفای کرنباخ کل مقیاس نیز برابر با 86/0 بود.

 

 

 

 

 

 

 

مقیاس سنجش سلامت روانی:

 

 

این پرسشنامه توسط گلدبرگ در سال 1979 معرفی شده و 28 سوال دارد. شيوه نمره گذاري اين پرسشنامه به صورت طیف ليكرت 4 درجه اي است که به صورت 0 ، 1، 2 و 3 ، نمره گذاري مي‏گردد و در نتيجه دامنه نمره فرد از صفر تا 84 خواهد بود.

گلدبرگ همبستگی بین داده های حاصل از اجرای دو پرسشنامه سلامت عمومی و چک لیست علائم روانیSCL-90   را بر روی  244 نفر آزمودنی به میزان  0.78گزارش کرده اند. در ایران، میرخشتی در مطالعه ای ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه را 0.92و ضریب پایایی بازآزمایی آن را 84/0 گزارش کرد. لازم به ذکر است جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد.

 

جهت اجرای برنامه آموزش از پروتکل آموزش تاب آوری استفاده گردید. آموزش تاب آوری از 9 جلسه رسمی 90 دقیقه‏ای به صورت گروهی تشکیل می شود.

این برنامه ارائه شده توسط هندرسون و میلشتاین (2003) است، که جهت ایجاد مدارس امن در ایالات متحده آمریکا به اجرا درآمد.

 

 

برای مشاهده مطالب بیشتر به سایت www.farzdon.ir مراجعه نماید .پ

 

 

 انجام  پایان نامه روانشناسی

 

اثربخشی آموزش تاب آوری بر  سلامت روانی بانوان

 

اثربخشی آموزش تاب آوری بر  سلامت روانی بانوان