بلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
انجام پایان نامه
مقدمهبلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
اندیشمندان حوزه توسعه سازمان، توانسته اند از طریق بررسی و تحلیل وضعیت سازمان ها، ابزارها و نظام های مختلفی را ارائه نمایند تا مدیران بتوانند با به کار گیری آنها معضلات و مشکلات سازمان خود را شناسایی و در رفع فعالانه آنها اقدام نمایند.
یکی از این ابزارها مدل چرخه حیات نامیده می شود.
در مدل چرخه حیات دانشمندان سعی نموده اند ابتدا برای سازمان همانند یک موجود زنده یک دوره حیات با مراحل مختلف در نظر گیرند.
سازمان این مراحل را بر اساس ترتیب زمانی طی می کند و هر یک از این مراحل نیز ویژگی و خصوصیات مخصوص به خود را دارد.
به این معنی که حیات و هویت سازمان با مرحله ای به نام ” آغاز” شروع می شود و سپس با گذشت زمان، سازمان با گذر از مراحل متعددی مانند “بلوغ” ، “رشد” و “تکامل” و “مرگ” عمر خود را سپری می کند.
عبارت چرخه حیات در مراجع علمی به معنی عبور موجود زنده از یک سری مراحل که در طی این مراحل تغییراتی در موجود زنده شکل می گیرد و آن را از یک تخم بارور شده به تکامل می رساند به گونه ای که بتواند تخمی دیگر تولید نماید است.
در مدل های چرخه حیات سازمان، به سازمان به عنوان موجودی زنده نگاه می شود که در مسیر توسعه خود عموماً از مراحل مختلفی عبور می کند.
مراحل حیات در هر یک از مدل‌های سازمانی ارائه شده بسته به نظر محقق با توجه به اینکه وی چگونه آنها را تعریف می نماید از یکدیگر متفاوت است.
مدل‌های چرخه حیات سازمان ها مدت‌هاست که زمینه مورد علاقه تئوریسین ها بوده است.
مدل چرخه عمر سازمان از دیدگاه آدیزس:
یکی از مشهورترین مدل های چرخه حیات، مدل چرخه حیات 10 مرحله ای آدیزس است.
آدیزس همانند موجودات زنده، رشد و پیری سازمان ها را ابتداعاً با ارتباط بین قابلیت انعطاف و کنترل پذیری نشان می دهد.
در جوانی سازمان ها بسیار منعطف، ولی در اکثر مواقع کنترل ناپذیر هستند. با پیر شدن سازمان، روابط تغییر می کند. کنترل پذیری افزایش و قابلیت انعطاف کاهش می یابد.
-
مرحله ایجادبلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
اولین دوره از حیات یک سازمان، ایجاد یا تشکیل یا تأسیس نامیده می شود. سازمان هنوز متولد نشده است و فقط به صورت یک ایده وجود دارد. در دوره ایجاد تأکید بر ایده ها و امکاناتی است که در آینده تحقیق آنها متحمل است.
مؤسسه هنوز به طور فیزیکی وجود ندارد.
در دوره ایجاد، هدف و انگیزه اصلی بنیانگذار باید برطرف نمودن تقاضای بازار به منظور کسب ارزش افزوده باشد، بنیانگذار می بایست در جهت برطرف نمودن تقاضای بازار به وسیله محصولات خود تحریک شود و به هنگام رقابت با تولیدکنندگان دیگر از کارایی محصولات و خدمات خود دفاع کند.
وجود تردید و ابهام در این دوره از حیات یک سازمان امری طبیعی است و بالعکس چنانچه هیچ گونه شک و تردید و ابهامی وجود نداشته باشد سازمان آسیب پذیر خواهد شد. موارد ابهام رایج و سئوالاتی که بنیانگذار ملزم به پاسخ آنهاست عبارتند از:
- چه کاری را می خواهیم انجام دهیم؟
- چگونه این کار را باید انجام داد؟
- چه موقعی این کارها باید انجام شوند؟
- چه کسی آن را انجام می دهد و چرا؟
با جواب دادن به این سئوالات یک آزمایش واقعی صورت گرفته است.
انجام پایان نامه دکتری مدیرت
-
مرحله طفولیت
هنگامیکه خطر پذیرفته شد، ماهیت مؤسسه دگرگون می شود.
این خطر باید در عمل نشان داده شود. وجه نقد برای پرداخت صورت حساب ها مورد نیاز است و تمرکز از ایده ها و احتمالات باید به نتیجه یابی تغییر کند.
ارضاء نیازهای محیطی که سازمان برای رفع آنها تأسیس شده است و در عرف بازرگانی به فروش شناخته می شود، ملاک قرار می گیرد و فروش بیشتر مطرح می شود. در این دوره از عمر سازمان عمل است که ارزش دارد، نه فکر کرد.
سئوالی که از بنیانگذار و کارکنان سازمان پرسیده می شود این است که: چه کاری انجام داده اید؟ آیا فروش داشته اید؟ آیا تولید کرده اید؟ هنگام تأسیس سازمان، خطر زیاد است و سازمان نیازمند بنیانگذاری است که سخت کوش و به دنبال کسب نتیجه بوده و رویا پرداز نباشد.
اگر در زمان انتقال دوره ها دو رهبر وجود داشته باشد بین آنها تضاد و درگیری رخ خواهد داد (برای آنکه اولی ایده های خود را رها نمی کند و دومی می خواهد ایده های قبلی را جامه عمل بپوشاند).
سازمان در این دوره،دارای حداقل مقررات، سیستم، دستور عمل انجام کار و بودجه بندی است.
ممکن است کل ساختار سیستم اداری پشت یک قطعه کاغذ قدیمی و در جیب بنیانگذار تدوین و نگهداری شود.
فضای سازمان در دوره طفولیت بسیار صمیمی است و سلسله مراتب سازمانی بسیار محدود است. در این دوره، سازمان به سرمایه در گردش نیاز دارد و اگر آن را دریافت نکند بسیار آسیب خواهد دید.
3.مرحله رشد سریع
رشد سریع چیست؟ در دوره ایجاد صرفاً ایده وجود داشت و در دوره طفولیت ایده آغاز به کار نمود. اکنون زمانی فرا رسیده که ایده ها به عمل تبدیل شده و سازمان بر مشکل کمبود نقدینگی فائق آمده و میزان فروش افزایش یافته است.
به نظر می رسد سازمان نه تنها قادر به ادامه حیات است، بلکه در حال توسعه و پیشرفت نیز می باشد. شرایط مذکور، بنیانگذار و مؤسسه اش را به غرور و تکبری بزرگ دچار می کند.
در دوره رشد سریع فروش به سرعت و به آسانی افزایش می یابد که در نتیجه بنیانگذار دقت لازم در سرمایه گذاری هایش مبذول نمی نماید.
او برای کسب نتایج برنامه ریزی نمی کند بلکه فقط در انتظار آنها باقی می ماند.
بسیاری اوقات تاوان آن را نیز پرداخت می نماید.
-
مرحله بلوغ بلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
در این دوره از سیکل حیات، شرکت تولدی مجدد می یابد. تولد اولیه که در دوره طفولیت صورت گرفت در واقع تولد فیزیکی شرکت به حساب می آید. اکنون، در دوره بلوغ، مستقل از بنیانگذارش، سازمان تولدی دوباره می یابد.
تولد احساسی و شخصیتی، از پاره ای جهات، شبیه حالت جوان تازه بالغی است که در تلاش کسب استقلال از خانواده است.
این تولد دوباره دردآورتر و طولانی تر از تولد اولیه است. بارزترین خصوصیت رفتاری در این دوره از جوانی، ابهام، تناقض و تضاد و بی ثباتی است.
انتقال به دوره بلوغ نیازمند تفویض اختیار است.
بنیانگذار باید بگوید که خود را با سازمان هماهنگ می کند نه آنکه متوقع باشد که سازمان، خود را با وی تطبیق دهد.
رفتار و شخصیت بنیانگذار که بر اساس شرایط خاصی شکل گرفته است، با وضعیت جدید مطابقت نداشته و قادر هم نیست که خود را با شرایط جدید وفق دهد. هر سازمانی این پدیده را تجربه می نماید.
در هر سازمان، وقت زیادی برای وضع قوانین و آیین نامه ها سپری میشود ولی اغلب بنیانگذار اولین کسی است که آن را زیر پا می گذارد.
اداره امور باید تخصصی شود، زیرا که سازمان به حدی بزرگ شده که اداره آن از توان یک نفر خارج بوده و اگر بنیانگذار بخواهد سازمان را به صورت نمایش یک نفر اداره کند، زمان کافی در اختیار نخواهد داشت.
بلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
-
مرحله تکاملبلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
این دوره، نقطه ای است بهینه از چرخه حیات سازمان در وضعیتی بین کنترل پذیری و قابلیت انعطاف که تعادل کامل در سازمان وجود دارد. مشخصات سازمان هایی که در دوره تکامل قرار دارند عبارتند از:
- وجود سیستم های تخصصی- حرفه ای و ساختار سازمانی
- نهادی شدن دیدگاه و تفکر خلاق
- نتیجه گرا بودن (سازمان نیازهای مشتریان را مرتفع می نماید)
- سازمان به گونه ای قابل پیش بینی، توان اجرایی خود را افزایش می دهد.
- سازمان قدرت رشد در هر دو زمینه فروش و سودآوری را بدست آورده است.
-
مرحله ثباتبلوغ فرایندهای مدیریت کسب و کار
دوره ثبات اولین دوره پیری در چرخه حیات یک سازمان است. سازمان هنوز قدرتمند است، اما به تدریج قابلیت انعطاف خود را از دست می دهد. سیستم به انتهای دوره رشد خود که شروعی است برای زوال سازمانی رسیده است. روحیه خلاقیت، نوآوری و شهامت که سازمان را به دوره تکامل رسانیده بودند، از دست می رود.
مشخصه های دوره ثبات سازمان عبارتند از:
- انتظار کمتری برای رشد وجود دارد
- چشم داشت کمتری به بازارهای جدید، تکنولوژی مدرن و پیشتاز وجود دارد
- شروع زمان تأکید شدید به دستاوردهای گذشته است به جای توجه داشتن به آینده
- بدگمانی نسبت به تغییر به وجود می آید
- تشویق کسانی که مطیع اوامر هستند صورت می گیرد.
-
مرحله اشرافیت
در این دوره سازمان خصوصیات رفتاری زیر را از خود بروز می دهد:
- منابع مالی در جهت کنترل سیستم، سودآوری و تشکیلات مصرف می گردد.
- در انجام امور به جای اینکه “چه کاری؟” و “چرایی” مورد سئوال قرار گیرد، چگونگی آنچه در گذشته انجام شده مورد تأکید است.
- رواج امور تشریفاتی در لباس، القاب و سنت ها صورت می پذیرد.
- افراد نسبت به حیات سازمان علاقمند هستند.
-
مرحله بوروکراسی اولیه
خصوصیات رفتاری سازمان در دوره بوروکراسی اولیه عبارت است از:
- به جای اینکه برای رفع مشکل به دنبال پاسخ چه باید کرد؟ باشند، تأکید بر سئوال چه کسی مقصر است؟ مطرح می گردد (گویی اگر معلوم شود عامل مشکل چه کسی بوده است، مشکل حل خواهد شد).
- کشمکش، از پشت خنجر زدن و مبارزه تن به تن بسیار رایج می شود.
- جنون سوء ظن سازمان را فرا می گیرد.
- تمام توجه، به میدان جنگ داخلی معطوف شده و مشتری یک مزاحم به حساب می آید.
-
مرحله بوروکراسی و مرگ
در دوره بوروکراسی، سازمان منابع کافی برای خود ایجاد نمی کند. وجود خود را نه با عملکرد خوب بلکه با این واقعیت که “وجود دارد” توجیه می کند. با کمک سیستم های پشتیبانی (حیات مصنوعی) فقط مرگ به تعویق انداخته می شود. خصوصیات سازمان بوروکراسی عبارت است از:
- دارای سیستم های فراوان و عملکرد ناچیز است.
- هیچگونه پیوستگی با محیط خارج ندارد و تمام توجه آن به خودش معطوف است.
- در آن هیچگونه کنترلی احساس نمی شود.
- برای انجام کارهای مؤثر در سازمان، مشتریان باید روش های پر دردسری را بیابند تا از مسیرهای فرعی و انشعابی یا ایجاد شکاف در سیستم به نتیجه برسند.
برای مشاهده مطالب بیشتر به سایتwww.farzdon.ir نماید.